Ból – czyli co tak naprawdę leczymy?

Złamanie, zerwane więzadło, naderwany mięsień, zaburzenia statyki mięśniowo-powięziowej – wszystkie ww. mają wspólną cechę; generują ból.

Zacznijmy od definicji bólu: ” Ból to nieprzyjemne doznanie zmysłowe i emocjonalne, które związane jest z aktualnie występującym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek albo opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia”. Jako terapeuci w procesie leczenia pracujemy nad zmianą struktury tkanki, napięciem mięśniowym czy regeneracją urazów, co w sposób pośredni niezależnie od doświadczanych problemów ma na celu zwalczenie odczuwania bólu i jego pochodnych konsekwencji.

Niektóre przyczyny występowania bólu w obrębie układu ruchu:

1. Zaburzenia równowagi mięśniowej; na przykład w skutek przyjmowania długotrwałej pozycji siedzącej lub uprawiania jednostronnych dyscyplin sportowych
2. Ograniczona aktywność ruchowa, unieruchomienie w wyniku urazu
3. Nieprawidłowe wzorce ruchowe powstałe na skutek zaburzeń strukturalnych i czynnościowych w narządzie ruchu
4. Ograniczenie ruchomości w stawach, a także na poziomie skóry i tkanki podskórnej: po przebytych urazach lub w następstwie blizn i ograniczenia ślizgu tkankowego
5. Odruchowo wzmożone napięcie mięśniowe, które powstaje wtórnie w konsekwencji odczuwalnego bólu w danym rejonie ciała
6. Niedobory niektórych witamin i minerałów (np. wit.C, B12, żelaza, potasu)

Jako, że temat terapii bólu jest bardzo rozległy w dzisiejszym poście omówię tylko metodę terapii bólu mięśniowo-powięziowego, jaką jest terapia punktów spustowych – trigger points. Jednocześnie podkreślić trzeba to, że aby terapia była w pełni skuteczna ważne jest równoległe określenie przyczyny występowania bólu. 

Punkt spustowy: nadwrażliwy punkt w obrębie mięśnia szkieletowego, który jest związany z nadmiernie czułym wyczuwalnym palpacyjnie guzkiem w obrębie napiętego pasma. Punkty mogą być aktywne lub przetrwałe. Aktywny punkt spustowy powoduje ból miejscowy, rzutowany lub inne parestezje. Przetrwały jest powodem bólu tylko gdy jest pobudzany.

Według Simons D. G Academy główne kryteria diagnostyczne punktów spustowych to:

— obecność napiętego pasma mięśniowego

— zwiększona wrażliwość na nacisk, występująca lokalnie w obrębie napiętego pasma mięśniowego

— częściowy lub kompletny wzorzec promieniowania bólu w czasie stymulacji punktu spustowego, zgodny z dolegliwościami chorego

— lokalna reakcję drżeniowa (local twitch response)

— zmniejszenie zakresu ruchomości stawowej

— osłabienie siły mięśniowej

— występowanie reakcji autonomicznych (na przykład wzmożona potliwość)

Sposoby terapii punktów spustowych:

Techniki kompresyjne –  techniki ciągłej lub zmiennej kompresji tkankowej w miejscu występowania punktu spustowego

Technika spray and stretch – aplikacja spray’u chłodzącego na pasma mięśniowe, w których zlokalizowany jest punkt lub punkty spustowe z następowym rozciągnięciem tego mięśnia

Pozycyjne rozluźnianie – kompresja punktu spustowego i znalezienie pozycji stawu, w której ból jest najmniejszy

Techniki suchego igłowania – nakłuwanie punktu spustowego igłą akupunkturową

W terapii ważne jest też odtworzenie prawidłowych wzorców ruchowych, zbudowanie fizjologicznego zakresu ruchu i siły mięśniowej oraz regularna profilaktyka. 

Pozdrawiam,

Sebastian Demski