Powięź i jej plastyczność w przeciążeniowych zespołach bólowych
Powięź to tkanka łączna okalająca i utrzymująca całe ciało.
Powięź to pewnego rodzaju sieć otaczająca wszystkie układy. Począwszy od narządów wewnętrznych (np. osierdzie, opłucna, torebka Glissona), poprzez połączenia narządów, otoczki nerwów (nanerwie – otoczka nerwu, przynerwie – tkanka wypełniające okolice nerwu stabilizując jego podłoże), kończąc na aparacie ruchu (okostna – zewnętrzna warstwa przechodząca w ścięgna, mięśnie – namięsna
Następnie powieź przechodzi w bardziej zewnętrzne warstwy tj. powięź głeboka i powierzchowna, tworząc sieć otulającą, która napina poszczególne elementy.
Manipulacja powięzi jest skuteczna, gdy stopniowana jest jej intensywność, czas trwania i głębokość zależnie od pacjenta i typu tkanki.
- Najczęściej w przypadku przeciążeniowego zespołu bólowego to właśnie powięź jest odpowiedzialna za powstałe dysfunkcje, ponieważ:
tkanka mięśniowa gdy jest nadmiernie używana dochodzi do jej przerostu – hipertrofii, wzrostu, adaptacji do zwiększającego się obciążenia, np. dobrze ukierunkowany trening, - tkanka chrzęstna lub kostna zawiera stosunkowo mało nocyceptorów – receptorów generujących ból,
- tkanka nerwowa tylko przenosi impulsy bólowe z innych tkanek, wyjątkiem może być tutaj kompresja (charakterystyczne drętwienie, np. gdy za długo przebywamy w jednej pozycji, założenie nogi na nogę lub niewygodna pozycja w leżeniu kiedy jedna ręka jest pod głową) lub rozciąganie traktu nerwu – napięcie całej otoczki nerwu, np. podczas rozciągania kończyn dolnych,
- tkanka naczyń krwionośnych nie generuje bólu, dopóki nie dochodzi do zmian w unaczynieniu bolesnego obszaru, przykład – neowaskularyzacja w przewlekłym zapaleniu ścięgna Achillesa prowadząca do osłabienia ww. ścięgna.
Powięź jest bardzo czuła jeśli chodzi o generowanie bólu. Przykładem może być nadmierne napięcie mięśni karku i szyi podczas złej postawy siedzącej w pracy, co wywoła wtórne napięcie mm. karku.
Reakcja powięzi na uraz:
- Powtarzalne bodźce mechaniczne
- Bodźce termincze i neruowegetatywne
- Zaburzenia metaboliczne
Pierwotnie: stan zapapalny – naprawa – reorganizacja włókien kolagenowych – wygojenie
Wtórnie: powtórny stan zapalny – hiperplazja włokien kolagenowych – dysplazja włókien kolagenowych – densyfikacja włókien i substancji podstawowej (zgrubienia, np. „wdowi garb”; wyczuwalne wzmożone napięcie włokien mięśńiowych)).
Jak sobie z tym radzić?
Głównym celem będzie zwiększenie stopnia przesuwalności tkanek względem siebie. Dobrym rozwiązaniem będzie włączenie ćwiczeń rozciągających bazujących na napięciach mięśni z późniejszym ich rozciąganiem. Do tego typu zajęć zalicza się: stretching, joge, medytacje, ćwiczenia oddechowe oraz rozluźniające.
Jak leczymy?
Podczas rehabilitacji w gabinecie wykorzystujemy głównie techniki manualne. Bazują one na odpowiednio dobranych napięciach i ustawieniach ciała, aby zaktywizować bolesny obszar.
Dużą skutecznością charakteryzują się techniki:
- masażu głębokiego,
- pracy nad przełamywaniem bloków mięśniowych,
- odklejania zespołów mięśniowych,
- energizacji mięśniowej,
- terapii punktów spustowych,
- rozciągania powięziowego,
- kierowanego stretchingu (poizometryczna relaksacja mięśni),
- pinopresurę
- oraz bardziej inwazyjne – suche igłowanie.